Tüp Bebek
Tüp bebek kime hangi durumlarda
Tüp bebek (ivf) korunmasız ilişkiye rağmen bir yıldan fazla süre çocuğu olmayan herkesi ilgilendiren tedavi yöntemidir,mutlaka hemen önerilmemekle birlikte hem kadın hem de erkeğin titiz ve dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gereklidir.
Peki tüp bebek tedavisi nedir?
Kadın vücudunda üretilen yumurta hücrelerinin özel bir iğneyle vücut dışına alınarak erkeğin spermi ile laboratuar ortamında döllenmesi ve elde edilen embriyo(taslak bebek) veya embriyoların kadın rahmi içine transfer edilmesi prensibine dayalı işlemler bütünüdür.
Tüp bebek tekniklerinin kullanılmaya başlamasıyla bugün bir çok çift bebek sahibi olabilmektedir. Modern tıptaki tüp bebek teknikleri klasik tüp bebek ya da in-vitro fertilizasyon (IVF) ve mikroenjeksiyon ya da diğer adıyla intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI)’dir.
Tüp bebek ve mikroenjeksiyon arasındaki tek fark döllenmenin şeklindedir. Mikroenjeksiyon ya da kısaca ICSI, tüp bebek tekniklerinde gelinen en son noktalardan biridir. Bu yöntemle yumurtanın içine spermin direkt olarak girişi sağlanmaktadır. ICSI'in uygulamaya girmesi ile tüp bebek uygulamalarının ve özellikle de erkek problemlerine bağlı kısırlığın tedavi edilebilme şansı oldukça yükselmiş ve yeni ufuklar açılmıştır.
TESE VE TESA olarak adlandırılan yöntemler ise semen örneğinde spermi olmayan ya da sperm üretimi olmasına karşılık dışarı atılamayan durumlar için kullanılan tekniklerdir.
Örneğin erkeğin kanallarının tıkalı olduğu ve testisindeki bol sayıdaki spermi boşalma ile çıkaramadığı durumlarda erkeğin testisinden iğne ile doku alınır, bunun içinden sperm hücresi bulunur ve elde edilen spermle döllenme sağlanır. Bu işleme testisden sperm aspirasyonu kısaca TESA denmektedir. Ya da testisten doğrudan parça/doku örneği alınır ve bu dokudan sperm elde edilir, buna da testiküler sperm ekstraksiyonu -çıkarılması (TESE) adı verilmektedir.
TESE işlemi önceleri testisten kabaca bir iki doku parçası almak şeklindeyken şimdilerde operasyon mikroskobu kullanılarak işlem gerçekleştirilmektedir. Bu işleme de MİCROTESE denilmektedir. Klasik TESE uygulamasına göre hem sperm bulma şansı daha yüksek hem de testise zarar verme olasılığı daha düşüktür.
Testiküler sperm aspirasyonu (TESA) uygulamasında, kanalları tıkalı olan hastalarda sperm aspire edilerek yani negatif basınç ile çekilerek elde edilir. Tüm tüp bebek uygulamalarında, kullanılan değişik yumurtlama tedavilerinin ortak amacı fazla sayıda yumurta yapımını sağlamaktır. Bu tedaviye kontrollü yumurtalık uyarımı.Böylece daha fazla sayıda sağlıklı sperm ve yumurta hücresi birleştirilerek tüp bebekte ki başarı şansı arttırılmaktadır
Kimler tüp bebek tedavisi adayıdır:
- Rahim kanalları (tüpleri) tıkalı olan ve/veya ameliyatla açılamayan kadınlarda
- Sperm fonksiyonlarının ileri derecede bozuk olduğu durumlarda
- Endometriozis(çikolata kisti) hastalığı nedeniyle karın içinde ve tüplerinde yaygın yapışıklıkları olan ve tedavi ile gebelik elde edilemeyen kadınlarda
- İmmünolojik (bağışıklık sistemini ilgilendiren) infertilitede
- Bazı hormonal bozukluklarda
- Diğer tedavi yöntemleri ile gebelik elde edilememesi durumlarında
- Kalıtsal bazı hastalıkların embriyo aşamasında teşhis edilerek sağlıklı bir bebek elde etmek amacıyla (tutunma öncesi genetik tanı yöntemleri ile beraber)
- Tekrarlayan düşükleri olan kadınlarda sağlıklı embriyoların genetik tanı yöntemi ile seçilebilmesi amacıyla
- Aşılama yöntemi ile birkaç kez uygulanmasına rağmen gebelik elde edilememişse
Tüp bebek uzmanlarının sevmediği tekrarlayan tüp bebek başarısızlığıyla sonuçlanan tüp bebek uygulamalarında çift tekrar tedaviye alınırken detaylı olarak incelenir ve hangi nedenlerle gebe kalamadığı araştırılır. Tüp bebek yöntemi ile bir kez gebe kalamamış olan çiftlerde çok endişelenmiyoruz. Ancak iki kez veya daha çok tüp bebek uygulamasında iyi kalitede embriyolar verilmesine rağmen gebelik elde edilemiyorsa çeşitli testler yapıyoruz tekrar denemeden önce.
Öncelikle kadına ait nedenleri araştırıyoruz. Kadınlarda rahim içi yapışıklıklar, rahim içinde myom veya polip gibi embriyonun tutunmasını engelleyebilen anormallikler var mı? Bunları ortaya koymaya çalışıyoruz. Rahim filmi (HSG) de bu tür bozuklukları görmek için başvurulan bir yöntemdir. Histeroskopide de rahim içine yerleştirilen ufak bir kamera sistemi ile detaylı olarak inceleme şansı veren kolay bir yöntemdir. Aynı zamanda rahim içindeki bozuklukları düzeltme kolaylığı getirmektedir. Histeroskopi tüp bebekte başarısız olmuş vakalarda çok sık kullandığımız bir yöntemdir. Ancak tecrübeli tüp bebek doktorları tarafından yapılmalıdır.
Başarılı bir tüpbebek merkezi, teknolojiyi yakından takip ederek gerçekten fayda görebilecek kişilere uygun tedaviyi sağlayan merkezdir ve her zaman amaç etkinliği kanıtlanmış tedavilerin çiftlere sunulmasıdır. Tüpbebek uygulaması için esas olan çiftlerin bu konularda da gerekli bilince sahip olmaları, başarıyı doğru değerlendirebilmeleri için önemli.
Tüp bebek yumurtaların uyarılması.
Hastalıarımıza adetin 2-4. günü başlangıç ultrasonografisi yapılıp, kan östrojen düzeyi bakıldıktan sonra yumurtalıkları uyarıcı iğnelere başlanır. İğneleri her gün aynı saatte yaptırmanız gerekmektedir. Günlük doz ayarlamaları öğleden sonra belirlendiği için iğneleri her gün saat 14:00-20:00 arasında yaptırmanız tercih edilir. Size ilaç dozlarınızı tarif eden ilaç karnesi hemşirelerimiz tarafından verilecektir.
Gonadotropinler (Gonal-f,Merionel,menopur)
GnRH Antagonistleri (Cetrotide, Orgalutran):
Yumurtalarınızın erken çatlamasını önlemek için kullanılır.
Çatlatıcı İğne-HCG (Pregnyl, Ovitrelle):